Τα κείμενα του τόμου αυτού βασίζονται σε εισηγήσεις που έγιναν στο Ζ’ Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Πολιτικής Επιστήμης (Πάντειο Πανεπιστήμιο, Δεκέμβριος 2005).Όπως και οι περισσότεροι ομόλογοί του  στη μακρά σειρά εκδόσεων της Ελληνικής Εταιρείας Πολιτικής Επιστήμης (ΕΕΠΕ)– έχει στοχεύσεις τόσο πραγματολογικές-ιστοριογραφικές όσο και θεωρητικές: επιδιώκοντας να φωτίσει μία από τις κρισιμότερες περιόδους της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας –τη «σύντομη» δεκαετία του ’60– αναμετράται ταυτοχρόνως και με τη μεγάλη
πρόκληση της θεωρητικής της αξιοποίησης. Πρόκειται για εγχείρημα σύνθετο με όψεις συμπληρωματικές και αμφίδρομες. Η μελέτη της νεότερης ελληνικής ιστορίας, επιβάλλει καταρχάς διερεύνση των τρόπων με τους οποίους η σύγχρονη θεωρητική παραγωγή στις διάφορες υποπεριοχές του κλάδου (συγκριτική πολιτική, διεθνείς σχέσεις, ιστορική κοινωνιολογία, κ.λπ.) αναδεικνύει όψεις της ελληνικής εμπειρίας που είτε αγνοούμε είτε γνωρίζουμε ελλιπώς: η θεωρητική εγρήγορση οδηγεί στη διατύπωση νέων ερευνητικών ερωτημάτων ενώ παράλληλα δημιουργεί τις προϋποθέσεις για καινοφανείς ερμηνείες πραγματολογικού υλικού που είναι ήδη γνωστό. Όμως οι γνωστικές επιδιώξεις του τόμου δεν εξαντλούνται εκεί. Ως τόμος κοινωνικών και πολιτικών επιστημών, ενδιαφέρεται επίσης για τους τρόπους με τους οποίους τα εμπειρικά ευρήματα αναδρούν στη θεωρία: την επιβεβαιώνουν ή την διαψεύδουν; Αποκαλύπτουν σημεία που απαιτούν αναπροσαρμογές και, αν ναι, τι είδους; Μήπως η ελληνική περίπτωση ανατρέπει θεωρητικά ειωθότα, προσφέροντας όρους για ρηξικέλευθες γενικεύσεις;
            Πρόκειται βέβαια για εξαιρετικά φιλόδοξα ερωτήματα. Ο τόμος δεν υπαινίσσεται βέβαια ότι παρέχει όλες τις απαντήσεις, ή ότι ολοκληρώνει τη διερεύνηση της αμφίδρομης σχέσης θεωρίας-περιπτωσιολογίας σε όλο της το πραγματικά τεράστιο εύρος. Και έτσι, όμως, ο γνωστικός στόχος παραμένει, δημιουργώντας όρους τόσο για τη συνεκτική πρόσληψη και κριτική ανάγνωση των κειμένων, όσο και για τη μελλοντική, περαιτέρω αξιοποίησή τους.
Όμως γιατί το ενδιαφέρον στην ελληνική δεκαετία του ’60; Και υπό ποια έννοια θεωρείται αυτή «σύντομη»;
Έχει επισημανθεί πως η δεκαετία του ’60 συνιστά τη «σύντομη» δεκαετία της ελληνικής μεταπολεμικής εποχής –μία εύστοχη υπενθύμιση της σχετικότητας του ιστορικού χρόνου, που αναδεικνύει όχι μόνο τη βίαιη ανακοπή των κοινωνικών, πολιτικών και πολιτιστικών εξελίξεων από τη δικτατορική επιβολή του 1967, αλλά και την έκταση και πυκνότητα αυτών των ίδιων των εξελίξεων σε πλειάδα τομέων:

  • τη σημαντική αύξηση του αστικού πληθυσμού με τις συνακόλουθες αλλαγές στην παραγωγική δομή, τα καταναλωτικά πρότυπα και τις κοινωνικές προσλαμβάνουσες (και προσδοκίες)·
  • την επιτάχυνση και χαρακτηριστική πύκνωση των πολιτικών εξελίξεων και μεταλλαγών –τόσο σε επίπεδο επίσημων θεσμών (κράτος, δημόσια διοίκηση) όσο και μαζικής πολιτικής (κόμματα, συλλογικά υποκείμενα, κοινωνία πολιτών)·
  • την επίταση κοινωνικών ζυμώσεων και συγκρούσεων στο πλαίσιο μίας έντονης πολιτιστικής κίνησης και εκτενών αξιακών αναπλαισιώσεων.

Διαπιστώσεις όπως οι παραπάνω οδηγούν σε πολλαπλάσια ερωτήματα: Πώς ακριβώς προσδιορίζεται το πολιτικοθεσμικό και κοινωνικοοικονομικό πλαίσιο και πώς μπορεί να περιοδολογηθεί η μετεξέλιξή του; Ποια τα υποκείμενα των κοινωνικοπολιτικών αντιπαραθέσεων, ποιες οι διεκδικήσεις και διακυβεύσεις, και μέσω τι είδους πολιτικού λόγου αναδεικνύονται; Ποιος ο χαρακτήρας των συντελούμενων διαδράσεων με τη συγκυρία και το ευρύτερο δομικό (πολιτικό και κοινωνικό) περιβάλλον;
            Ακολουθεί ο Πίνακας Περιεχομένων του τόμου:

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Εισαγωγή.
  • Η «σύντομη» δεκαετία του ’60: γνωστικές και ιστοριογραφικές προκλήσεις _Σεραφείμ Ι. Σεφεριάδης, Ευάνθης Χατζηβασιλείου


(α) Το γενικό πλαίσιο.
  • Η ελληνική δεκαετία του ’60: «σύντομη ή μακρά»; _Kωνσταντίνος Τσουκαλάς
  • Η αδύνατη μεταρρύθμιση: σύνταγμα και παρασύνταγμα στη δεκαετία του ‘60 _Νίκος Κ. Αλιβιζάτος
  • Συλλογικές δράσεις, κινηματικές πρακτικές: η «σύντομη» δεκαετία του ’60 ως «συγκρουσιακός κύκλος» _Σεραφείμ Ι. Σεφεριάδης
  • Ελληνοαμερικανικές σχέσεις και επιβολή της δικτατορίας: μια επανεκτίμηση _Θεόδωρος Κουλουμπής
  • Ιστορία  και ιδεολογία στη δεκαετία του 1960 _Βαγγέλης Καραμανωλάκης,ΕΠΙΜΕΤΡΟ: Αντώνης Λιάκος: Δεκαετία ’60: η ιστορική συνείδηση και οι μύθοι της                                                                                                                                           

(β) Θεσμικά χαρακτηριστικά, πολιτικός Λόγος, συλλογικές δράσεις.
  • Η αρχή του τέλους της βασιλευομένης: Στέμμα και κρίση ηγεμονίας τη δεκαετία του ’60 _Κωνσταντίνα Ε. Μπότσιου
  • «Η οργάνωση της καρφίτσας»:Κράτος και παρακράτος στη Θεσσαλονίκη τη δεκαετία του 1960 _Στράτος Ν. Δορδανάς
  • Μνήμη και πολιτικός λόγος: Η δεκαετία του 1940 στον πολιτικό λόγο των κομμάτων (1961-1964) _Eλένη Πασχαλουδη
  • Ανένδοτος αγώνας: η αιχμή του δόρατος. Παρατηρήσεις για τη θεματολογία της «Ελευθερίας», 1961-1963 _Χρήστος Χρηστίδης
  • «Η Βουλή εμανταλώθη… εκτροπή ολοκληρώθη…». Αριστερές αυταπάτες τις παραμονές του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου _Ιωάννα Παπαθανασίου
  • Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, ένα κόμμα εκτός κομματικού συστήματος _Αλέξανδρος Δάγκας
  • Κοινωνικά δικαιώματα και πολιτική σύγκρουση στην αυγή της σύντομης δεκαετίας: Η απεργία των οικοδόμων το Δεκέμβριο του 1960 _Δήμητρα Λαμπροπούλου
  • Συλλογική δράση και φοιτητικό κίνημα την περίοδο 1959-1964: δομικές προϋποθέσεις, πολιτικές ευκαιρίες και ερμηνευτικά σχήματα _Σερντεδάκις Νίκος


(γ) Εξωτερικές σχέσεις και εσωτερικές προεκτάσεις.
  • Επώδυνη γειτονία:Οι ελληνογιουγκοσλαβικές σχέσεις στη σκιά του Μακεδονικού Ζητήματος (1960-1962) _Ιάκωβος Δ.Μιχαηλίδης
  • Ο Αλυτρωτισμός στη δεκαετία του 1960. Η περίπτωση της κινητοποίησης για το Κυπριακό ζήτημα _Ιωάννης Δ. Στεφανίδης
  • Κυπριακό, καλοκαίρι 1964: εσωτερικές όψιες των εθνικών θεμάτων _Ευάνθης Χατζηβασιλείου
  • Ελλάδα-Γερμανία 1961-1967. Εξωτερική πολιτική: συνέχεια ή ασυνέχεια; _Δημήτρης Κ. Αποστολόπουλος
  • Ένα «απωθημένο αρχείο»: Το Συντονιστικό Συμβούλιο Μειονοτικής Πολιτικής Θράκης _Χρήστος Ηλιάδης


(δ) Κοινωνία πολιτών και πολιτισμικά τεκταινόμενα.
  • Όψεις κοινωνικού εκσυγχρονισμού: η ταυτότητα του θύματος, η δημόσια καταγγελία και η επιχειρηματική δημιουργικότητα με αφορμή το ναυάγιο του F/B “«Ηράκλειον»” (1966) _Αθηνά Καρτάλου, Παναγής Παναγιωτόπουλος
  • Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο: Η νεωτερική πρόταση της κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου και τα συστήματα των κλειστών ομαδοποιήσεων σε ένα ανοιχτό σύστημα παιδείας _Ευαγγελία Καλεράντε
  • Εικόνες για το φύλο μέσα από τον ελληνικό κινηματογράφο του ’60 : η ταινία «Δεσποινίς Διευθυντής» _Υβόν Κοσμά
  • Οι πολιτικές σημασίες της δεκαετίας του 60 στη λογοτεχνία της μεταπολίτευσης _Ιωάννης Δεληγιάννης


(ε) Επίμετρο.
  • Για τη «σύντομη» δεκαετία του ’60: η σημαντική μιας εποχής _Άλκης Ρήγος